Categorie: nieuws

nieuws

Bloemen en erotiek: Het ‘WOW’ effect

Enkele weken geleden contacteerde een journaliste mij met de vraag wat het effect is van bloemen op onze psyche. Dit zette mijn denkmachine in gang. Wat doen bloemen eigenlijk met een mens? Wat maakt dat mensen zich zo aangetrokken voelen door bloemen. Daar had ik met mijn grote voorliefde voor omgevingspsychologie natuurlijk al heel wat over gelezen, maar nog nooit had iemand mij die vraag zo concreet gesteld.

Na wat grasduinen kwam ik verschillende onderzoeken tegen die laten zien dat bloemen ons een positief gevoel bezorgen. Meer zelfs ze zorgen voor opwinding of zoals men in het Engels zegt arousal.  Zeker de felgekleurde exemplaren bezorgen ons eerder een dosis ‘arousal’ dan dat ze ons kalmeren. Men spreekt in dit kader binnen mijn vakgebied over de ‘WOW factor’, het buitenproportioneel effect, van bloemen.

Maar hoe komt het dat bloemen ons net zoals seks opwinden, dat ze ons arousal bezorgen? Is er een analogie tussen beide? Het feit dat bloemen ons een positief gevoel geven zou evolutionair te verklaren zijn doordat bloemen naar vruchten verwijzen en dus een teken zijn van toekomstig voedsel.  Het lijkt logisch, ons buikje kunnen vullen is vanzelfsprekend cruciaal. Toch blijf ik bij deze uitleg wat op mijn honger zitten. Er zijn eetbare bloemen, maar het is nog even wachten op echt voedsel bij het zien van een ontluikende bloem. Is er niet meer aan de hand, welke evolutionaire processen zijn er nog van tel?

Wel, volgens mij is er nog een andere verklaring waarom bloemen bij ons niet alleen een positief gevoel maar meer specifiek net zoals bij seks arousal of een ‘WOW’ effect oproepen. Mijn ‘Coïtus Naturalis’ hypothese is dat ze dit doen omdat ze refereren naar voortplanting. Bloemen zijn tenslotte niets anders dan de geslachtsorganen van planten. Verder is voortplanting via seks net even belangrijk voor onze overleving als voedsel.  Het zijn beide basisbehoeften. In deze zin is de tweede hypothese even plausibel als de eerste. Zeker wanneer we weten dat we als mens een diepere verbinding kunnen hebben met planten, dat we hun taal onbewust begrijpen en zelfs spreken.

Verder is er het cultureel aspect, zijn er de mooie gedachten die worden opgeroepen bij het zien of ruiken van bloemen. Deze gedachten worden doorgaans gelinkt aan vreugde, intimiteit en seks. Dat zijn de vrije associaties die we maken wanneer we ons tussen de bloemen begeven. Zowel het aanvoelen van de seksualiteit van de plant zelf als de link met datgene dat we kunnen omschrijven als het begrip ‘seks’ bepaalt dus onze beeldvorming.
De verwondering die wordt opgeroepen, de fysieke aantrekkingskracht die er van uitgaat, lijkt dan plots zeer logisch voor bloemen.

Niet gek dat bloemen al zeer lang in de geschiedenis symbool staan voor liefde. In de kunst bijvoorbeeld wordt de bloem al eeuwen gebruik als metafoor voor vooral vrouwelijke maar evengoed soms mannelijke geslachtsorganen en dus voor voortplanting. Hieronder enkele illustraties en duiding van de link tussen erotiek en bloemen.

Heb je er al eens bij stilgestaan dat wanneer je met je kinderen in de lente een bezoekje brengt aan prachtige lentebloeiers, zoals de boshyacinten in het Hallerbos, je eigenlijk naar plantenseks staat te kijken. Is de uitbundige bloei van planten in de lente niet een en al vertoon van genitaliën? Alsof je door de rosse buurt wandelt? Misschien, volgens sommigen onder jullie, wat seksitisch van toon, maar heb ik geen gelijk als ik zeg dat bloemen gewoon de geslachtsorganen van planten bevatten?

lees verder

nieuws

Liever een verwilderde tuin dan een verzorgd gazon

Een verwilderde tuin is beter voor het klimaat dan een perfect verzorgd gazon. Dat maakte de ByeByeGrass-campagne duidelijk met een actie aan het Atomium. De reclame van tuincentra leert de Vlaming onnodig dat hij zijn grasperk kort en verzorgd moet houden, vindt student groenmanagement Louis De Jaeger. De student groenmanagement aan Hogeschool VIVES nodigde experts uit die uitleggen waarom een strak grasperk het klimaat en de biodiversiteit niet vooruit helpt. Onder andere wetenschapsjournalist Dirk Draulans pleit voor meer bomen, bloemen en wilder gras in onze tuinen en parken. Vanuit het ‘Samen bouwen aan tuinen‘-concept dat we als Natuur & Mens vooruitschuiven, kunnen we dat idee alleen maar aanmoedigen.

“Als we ons gras allemaal om de vier weken maaien in plaats van om de week,
dan heeft dat een enorme impact op de waterhuishouding en de biodiversiteit.”

We onderhouden onze tuin té goed.

Louis De Jaeger pleit al een jaar voor minder strakke gazons. Hij baseert zich op tuinexperts die benadrukken dat grasperken niet van nature verzorgd blijven, maar uitgroeien tot een plaats voor bloemen, struiken en bomen.

Die natuurlijke groei leidt tot schonere lucht, een woonplaats voor dieren en een aardoppervlak dat beter bestand is tegen droogte en overstroming.

Goed nieuws voor luie tuiniers

“België bestaat uit iets minder dan tien procent tuin, dus als we ons gras allemaal om de vier weken maaien in plaats van om de week, dan heeft dat een enorme impact op de waterhuishouding, de biodiversiteit en ook gewoon op onze vrije tijd”. De meesten zullen de tips van Louis De Jaeger graag horen. Hij wil vooral dat u uw grasmaaier vaker aan de kant laat staan. Eén keer in de maand maaien, in plaats van elke week, zorgt voor dikkere graswortels die de droogte beter verdragen en een teveel aan water makkelijker opnemen.

Daarnaast geeft Louis De Jaeger de tip om meer planten te laten groeien in uw tuin. Een bloemenweide vraagt minder onderhoud, minder energie en creëert een trekpleister voor vlinders. Drie bomen in elke Vlaamse tuin zouden volgens De Jaeger de luchtkwaliteit en de biodiversiteit enorm verbeteren. De ByeByeGrass-campagne wil dus vooral dat u relaxter tuiniert.

Beluister het gesprek met Louis De Jaeger:

nieuws

Zelfhulpboek met linken naar de natuur uit het Oude Rome

Het boek ‘Persoonlijke notities’ van de Romeinse keizer Marcus Aurelius omvat een samenstelling van bondige filosofische gedachten. In dit, oospronkelijk titelloos, document noteerde Marcus zijn belangrijkste, op de stoïcijnse leer gebaseerde, overtuigingen. Het werk, dat bestaat uit twaalf boeken, is aan zichzelf gericht en biedt een soort van zelfreflectie over thema’s zoals emotionele problemen, de plaats van de mens in het groter geheel van de kosmos, de nietigheid van ons bestaan, het begrip verandering, de samenhang tussen de dingen en het aanvaarden van wat het lot ons brengt.

Marcus Aurelius Louvre

Zo zegt hij bijvoorbeeld dat, in vergelijking met het bestaan van onze planeet aarde, ons eigen leven maar een heel klein stipje is dat maar een heel klein plekje inneemt. Het is niet erg dat ons leven maar een zeer tijdelijk karakter bezit. Marcus leert ons te relativeren. We zijn allemaal uit de natuur, dezelfde elementen, opgebouwd en we zullen uiteindelijk allemaal  terug uit elkaar vallen in diezelfde elementen. We keren weer terug naar onze begintoestand. Dit is nodig om de kosmos te laten voortbestaan. Op deze manier verdwijnen we ook niet echt. We blijven in een andere toestand, in een andere samenstelling van elementen, in de natuur voortbestaan. De kosmos is volgens de stoïcijnen een groot levend wezen waarvan alle delen met elkaar meevoelen en verbonden zijn. Verandering in het ene deel bewerkstelligt verandering ergens anders. Kortom de ‘Persoonlijke notities’ getuigen van een groot respect voor de mens, de natuur en de kosmos.

(4.5) “De dood is net zoiets als de geboorte, een geheim van de natuur. Verbinding van elementen en oplossing in weer dezelfde.  ….”
(4.14) “Je bent ontstaan in de kosmos. Je zult verdwijnen in wat je voortbracht; liever gezegd, je zult opgenomen worden in de scheppende kracht van die kosmos, volgens de wet van de verandering.”
(5.24) “Denk aan het geheel van materie, waarvan een miniem deel het jouwe is, en aan de eindeloze tijd, waarvan aan jou een ondeelbaar klein ogenblik is toegemeten, en aan het geheel van alle lotsbeschikkingen en hoe klein de rol is die jij speelt.”
 (11.10) “Het natuurlijke kan nooit inferieur zijn aan het artificiële. Kunst imiteert natuur, niet omgekeerd.”
-marcus aurelius –

 

Lees dit opiniestuk verder.

 

nieuws

Inspiratiedag ‘Speelnatuur zonder beperkingen’

Een groene buitenruimte voor kinderen

Op vrijdag 15 maart 2019 organiseert Springzaad.be samen met BOS+ (project GLE), Provincie O-Vlaanderen (project Klimaat-gezonde speelplaatsen) en Regionaal Landschap Meetjesland een dag vol informatie, inspiratie en uitwisseling rond breed toegankelijke en inclusieve speelnatuur, waarbij ook aandachtspunten voor een goed ontwerp van de groene buitenruimte. De praktische toolbox ‘Green Learning Environment’ wordt voorgesteld (je kan hem zelfs meteen mee uittesten buiten) en er komen  ervaringen uit Nederland en Vlaanderen aan bod. Alles gaat door op campus St-Gregorius bij Gent.


2 SUBSIDIEPOTJES VOOR SCHOLEN

  • Ook dit schooljaar kunnen scholen – voor de 5e keer – hun groene speelplaatsproject indienen bij Pimp je speelplaats. 25 scholen worden beloond met steun voor de groenaanleg. Je maakt kans op 4000 euro én begeleiding voor de vergroening van de speelplaats! Projectaanvragen kunnen tot 18 februari 2019 worden ingediend.
  • En tot 22 februari beloont de Vlaamse Overheid scholen die hun speelplaats buiten de schooluren willen openstellen voor jeugdverenigingen of andere gebruikers, en de speelplaats avontuurlijker, groener en bewegingsvriendelijker willen inrichten met een cheque van €15.000 via het project bewegingsvriendelijke en gedeelde schoolspeelplaatsen.

nieuws

Diepe ‘natuurgeheimen’

Natuur die zich tientallen tot honderden meters diep onder de grond bevindt bestaat uit traag levende ‘zombie’ bacteriën en andere vormen van leven. Zo concluderen wetenschappers aan het einde van een productieve 10-jarige samenwerking.  Zij omschrijven dit leven graag als het ‘Galapagos’ van de diepte. Hierbij verwijzen ze naar de bekendste en meest indrukwekkende ontdekking van diersoorten die plaatsvond in 1835 op de Galapagoseilanden. Dr. Mitch Sogin van het Marine Biological Laboratory maakt volgende vergelijking: ‘het onderzoeken van de diepe ondergrond lijkt op het verkennen van het Amazone-regenwoud. Er is overal leven, en overal is er een ontzagwekkende overvloed aan onverwachte en ongewone organismen.’

 

Om ons een beter beeld te kunnen geven van de hoeveelheid aan organismen vergelijken de onderzoekers de koolstofmassa van de aanwezige bacteriën en andere levensvormen graag met de totale koolstofmassa van mensen. Hierbij komen ze, op basis van diverse boringen, uit op een geschatte massa van 245 tot 385 keer die van ons mensen. En hoewel microben, zoals bacteriën, overal volop bovengronds aanwezig zijn en zelfs deel uitmaken van mensen, planten en dieren, is het de verwachting van wetenschappers dat 70 % van alle bacteriën, die voorkomen op deze aardkluit, zich ondergronds bevinden.

Maar er is meer: het diepe leven, bestaande uit Bacteria (bacteriën), Archaea (oerbacteriën) en Eukarya (eukaryoten) die gevonden werden in de aarde, leidt tot de speculatie dat er misschien ook levende organismen in de ondergrond van andere planeten kunnen worden ontdekt. Voorlopig blijft het echter bij veronderstellingen. Wel zeker is men van het feit dat er bij ons op aarde twee soorten microben (micro-organismen), met name bacteriën en archaea, de diepe aarde domineren. Het is deze microbiële ‘donkere materie’ die ons perspectief op de boom des levens en de ontwikkeling ervan drastisch kan hertekenen.
Een belangrijke vraag die hieruit voortvloeit is in welke mate de ondergrondse microben het bovengronds leven beïnvloeden? Want net als alle bovengrondse microben maken ook deze ondergrondse microben wellicht deel uit van het netwerk, het ecosysteem, dat we als mens tot natuur doopten. Met het oog op technieken zoals fracking is het, zoals bij elke door de mens gebruikte technologie, bang afwachten hoe doorslaggevend – significant – en kwalijk de impact van ‘economisch’ menselijk handelen op termijn zal blijken.

BRON Life in deep earth totals 15 to 23 billion tonnes of carbon

nieuws

Sinusbeheer werpt vruchten af

Het maaien in slingers door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft zijn vruchten afgeworpen: op de Zeedijk in Assendelft telde de Vlinderstichting deze zomer meer dagvlinders dan voorheen.

Sinusbeheer is een ’slingerende manier van maaien’, waarbij je in de eerste maaironde de helft van de vegetatie laat staan en in de tweede maaironde de andere helft. Hierdoor ontstaat een gevarieerde plantengroei, waarvan vlinders, bijen en vogels profiteren. Het in slingers maaien is geïntroduceerd door de Belg Jurgen Couckuyt, hij werd er in 2016 ’Vlinderbeheerder van het Jaar’ mee.

Het sinusbeheer is een vorm van ecologisch bermbeheer

Afgelopen zomer startte het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de provincie Noord-Holland met dit zogenoemde sinusbeheer op de Assendelverzeedijk. Voorheen werd deze dijk volledig gemaaid. De dijk heeft geen waterkerende functie meer, waardoor er geëxperimenteerd kan worden met ecologisch beheer.

Elf verschillende dagvlinders
Op twee proefvakken van vijfhonderd meter is het sinusbeheer toegepast. De Vlinderstichting heeft dit jaar drie veldbezoeken aan de zeedijk gebracht. In totaal troffen zij er 24 dagvlinders van 11 verschillende soorten aan en 4 wilde bijen van 1 soort.

Argusvlinder

Er werden meer dagvlinders gezien in de sinusproefvakken dan in de overige vakken. Het is aannemelijk dat dit komt door het sinusbeheer omdat er gedurende een langere periode bloeiende planten beschikbaar zijn. De wilde bijen werden alleen in de sinusproefvakken aangetroffen. Vier exemplaren van één bijensoort is onvoldoende om dit als effect van het beheer te bestempelen. De komende jaren moet uitwijzen of ook de bijen profiteren van het in slingers maaien.

Bron: www.hortipoint.nl

nieuws

Contactdag ‘Groen maakt Gezond’

natuur-maakt-gezond-gezondheid-mensZaterdag 1 december, het belooft een interessante dag te worden, en jawel dat is het ook. Op campus Diepenbeek van UHasselt vindt contactdag ‘Groen maakt Gezond‘ plaats. Ook Natuur & Mens is van de partij, ‘NATUUR EN DE GEZONDHEID VAN DE MENS’ is immers één van de stokpaardjes van onze vzw. Naast ‘GEZONDE NATUUR’ is dit één van de twee thema’s waaraan Natuur & Mens, samen met externen in interdisciplinair verband, momenteel volop werkt om het te vertalen naar grondgebonden bruikbare richtlijnen. Onze expertise rond het onderwerp sluit dus naadloos aan bij het agendapunt van deze contactdag.

De dag start goed. Professor gedragsecologie Hans Van Dyck, leidt in met een verhelderende voorstelling. Het doet deugd op te mogen merken dat wat hij vertelt haast feilloos overeenkomt met een deel van de Natuur & Mens analyse van de laatste twee jaar rond ‘NATUUR EN DE GEZONDHEID VAN DE MENS’ . Daarnaast is het leuk om te zien dat er heel wat zaken uit zijn voordracht aan bod komen in ons boek ‘Over Groen & Gezondheid‘.

Op de netwerkmarkt staan naast onze stand diverse professionelen en organisaties zoals Terra Therapeutica– die reeds jaren van de daken schreeuwen dat de effecten van natuur een niet te onderschatten therapeutische werking hebben – Natuurpunt – een vereniging die nu al enkele jaren aansluiting zoekt bij deze boodschap – en vele anderen. Uiteraard, elke organisatie die hier staat heeft een sleutelrol te vervullen in een bepaald vakgebied. Aan deze weg timmeren we best samen.

Naast de netwerkmarkt valt er hier heel wat meer te beleven, er zijn immers heel boeiende en verhelderende werksessies en lezingen. Wie niet van de partij is mist iets, wie dat wel is wellicht ook. Met twee mensen van Natuur & Mens blijkt het spijtig genoeg niet mogelijk overal aanwezig te zijn. Diverse baanbrekende exposés vinden simultaan naast elkaar plaats. Voor Natuur & Mens is dit alvast een topdag. Want waar we kunnen informeren, mogen meewerken aan ‘gezondheid en natuur’, met gelijkgestemden kunnen denken als natuur en mogen luisteren naar collega’s daar voelen we ons opperbest. Bij deze bedanken we graag de organisatoren!

nieuws

infomarkt Green Deal bedrijven en biodiversiteit

green-deal-bedrijven-diversiteit

Dinsdag 6 november 2018 ging het eerste event van het lerend netwerk rond de Green Deal bedrijven en biodiversiteit door in de HOGent. Een waar succes met meer dan 100 aanwezigen en  een grote infomarkt. Tal van sprekers waaronder: Louis De Jaeger van Commensalist, Liesbet Dekeersmaecker van ANB en Herman Dierickx van NNOF hielden er een presentatie. Verder was er ruimte voor de deelnemende partners om op een informele wijze kennis te maken met elkaar en in contact te komen met ondersteunende partners zoals studiebureaus, aannemers… Volop opportuniteiten op toekomstige samenwerkingsverbanden. Samen ‘snode’ plannen smeden voor een toekomst vol biodiversiteit was het agendapunt van de dag. Dit moment bleek de uitgelezen kans om één van de belangrijkste natuurgerichte thema’s zijnde ‘biodiversiteit’ uit te diepen.

Meer biodiversiteit in 5 stappen

nieuws

Natuur op voorschrift

natuur-op-voorschrift

Krijgen we binnenkort misschien natuur op doktersvoorschrift. Gek denk je? Natuur op doktersvoorschrift is in Shetland, Schotland sinds 5 oktober een feit.

Studies van over de ganse wereld laten ons zien dat groen voordelen biedt op psychisch en fysiek vlak. Groen is in dit kader zowel een vitamine als een preventief medicijn; goedkoop en zonder bijwerkingen. Zo spreken Nederlandse onderzoekers over Vitamine G en zette men in Limburg onlangs het project op poten: ‘Vitamine Limburg. Groen maakt gezond’.

In Japan probeert men via ‘Shinrin Yoku’ of bosbaden gezondheidsproblemen te voorkomen. Een ‘bad’ in de natuur zou onder andere stress doen dalen en onze immuniteit verhogen. Maar evengoed in onze contreien maakt men gebruik van groen als een preventief medicijn. Men transplanteert tegenwoordig zelfs bijvoorbeeld boslucht met de bijhorende bosbacterieën in de luchttoevoer van kantoren. Dit in de hoop zo ons microbioom en daardoor de bijhorende werknemers gezonder te maken.

Natuur op doktersvoorschrift is dus absoluut geen gek of dom idee. Uiteraard worden hier niet alle oplossingen voor ziektebeelden of gezondheidsproblemen mee gecoverd, verre van. Maar, dat natuur een positief effect op ons heeft kan zelfs de meest sceptische persoon niet langer ontkennen zonder struisvogelpolitiek te belijden.

Lees hier meer.

 

 

nieuws

Natuur op verwijzing

Op 4 oktober organiseerde de Universiteit Antwerpen, de Provincie Antwerpen en de Belgian Community of Practice Biodiversity and Health, samen met heel wat andere organisaties, het netwerkevent ‘Natuur op verwijzing‘. Ook Natuur & Mens was van de partij. Enkele leden gaven toelichting ter hoogte van een daarvoor ingerichte infostand.

Het programma van dit event werd verder gevuld met een aantal lezingen, workshops en netwerkmomenten. Het doelpubliek van deze bijeenkomst bestond voornamelijk uit professionals uit de natuur- en gezondheidssector. Allerlei initiatieven uit de praktijk, aangaande onderzoek en betreffende beleid, werden er aan gegadigden van een divers pluimage voorgesteld. Men kon er met andere woorden even proeven van wat er momenteel op het gebied van Natuur en Gezondheid leeft. De aanzet voor een belangrijke doelstelling – de samenwerking bevorderen tussen de gezondheids- en de natuursector, evenals samenwerking rond natuur en gezondheid binnen deze sectoren – werd verwezenlijkt. Om dit te bekomen stond de aandacht voor bijkomende professionalisering, het verder uitbouwen van wetenschappelijke kennis, het steven naar gezondheidsgelijkheid en meer diversiteit centraal; dit alles in een kader van een interprofessionele samenwerking.