Auteur: Pepijn Verheyen

Een nieuwe Green Deal – Natuurinclusieve Parkeerterreinen – werd officieel ingehuldigd.

Meer aandacht voor een ‘hedendaagse vorm’ van parkeerterreinen is uiteraard welkom. Enerzijds smeken bestaande parkeerterreinen om een opknapbeurt, anderzijds vragen nieuwe parkeerterreinen om een low impact en natuurrijke inrichting.

Belangrijk? Ja, zeker. En dit opdat we allemaal zouden kunnen genieten van meer biodiversiteit, meer natuur en meer structuurvariatie. Zelfs daar waar we parkeren.

Jammer, maar helaas

Zoals je op bovenstaande foto kan zien is er dringend nood aan duidelijk richtlijnen. Wanneer het op het ontwerp of de aanleg van parkeerterreinen aankomt loopt het nog vaak mis. Dit alle goede intenties ten spijt. Hoe komt dat? Wel, het opzet is soms niet realistisch of het ontbreekt aannemers en/of ontwerpers aan kunde en kennis. Het gevolg is bijvoorbeeld dat nieuw aangelegde (theoretisch waterdoorlatende) parkeerzones na elke fikse regenbui dagenlang onder water komen te staan. Nochtans wordt er bewust gekozen voor waterdoorlatende verharding opdat het hemelwater zo veel als mogelijk ter plaatse kan infiltreren.

TIP: enkele eenvoudige aandachtspunten die een significant verschil kunnen maken bij het inrichten van een waterdoorlatend parkeerterrein

• kies voor een terrein waarvan de grondwatertafel laag genoeg is of hoog de parkeerzone voldoende op
• gebruik een waterdoorlatend verhardingssubstraat
• kies bij voorkeur voor een duurzaam materiaal dat ook (bij gebruik van de parkeerplaatsen) op termijn waterdoorlatend blijft
• verwerk het verhardingsmateriaal correct opdat de waterdoorlatendheid gewaarborgd blijft

Klik hier voor een link naar de Green Deal Natuurinclusieve Parkeerterreinen

Mensen kunnen we eindeloos veel regels opleggen, maar natuur doet slechts dat waarin het goed is, en dat is leven. Daarnaast is natuur een (eco)systeem dat veerkrachtig en symbiotisch hoort te zijn. Dit zal altijd een feit blijven, ook in de stad van de toekomst. 

Is dit alles verzoenbaar met een visie waarbij natuur louter wordt gezien als een bouwmateriaal, een ecologische parameter of een mensgerichte klimaattoepassing. Nee, niet volledig. Zulke visie, laat ons eerlijk zijn, leidt tot beknotting en heeft meer weg van ‘natuur in gevangenschap’ dan van een duurzame en eerlijke oplossing.

De aanname dat natuur – planten en dieren – statisch is in een urbane omgeving is een misrekening. Er bestaat altijd stadsevolutie.

Menno Schilthuizen

Gelukkig neemt of krijgt natuur vaak wel kansen, om te groeien, biodivers te woekeren. Het is immers daar waar de kracht van natuur schuilt en de stad van de toekomst leefbaar wordt. Er zijn daardoor onnoemelijk veel kansen bij het omvormen van bestaande dode steden naar steden van de toekomst met een nieuw soort waardevolle natuur, net als bij de bouw van nieuwe. Een belangrijke voorwaarde daarbij is technologie voldoende te scheiden van natuur. Betekent dat een taboe op ‘natuursystemen’ zoals hybrides, half organisme, half techniciteit? Niet noodzakelijk, er zijn meerdere mogelijkheden en kiezen is hier niet persé verliezen. Hoe meer ideeën en manieren van aanpak, hoe meer kansen om te komen tot een (bio)diverse stad van de toekomst, inclusief wilde, vrije tot zelfs gezonde natuur.

Graag zoem ik in op één mogelijke benadering met een korte denkoefening over hoe steden van de toekomst er straks kunnen uitzien, inclusief natuur. Leefbaarheid en gezondheid zullen straks immers hand in hand moeten gaan met een levende en soms zelfs wispelturige natuur. Dat is onvermijdelijk in de stad van de toekomst waar we meer vrijheid en ruimte geven aan blauw, groen en dieren.

Lees verder

April 2023, we zijn reeds even bezig solide tot gezonde natuur die plaatselijk tot zeer waardevolle en tamelijk stabiele ecosystemen kon uitgroeien de das om te doen in hoofde van ‘natuurbescherming’. Om nog maar te zwijgen van weinig doordachte klimaattoepassingen, een soms rigide natuurbeheer en een ecologisch verdienmodel dat stoelt op een achterhaalde ontwikkelingsgedachte. 

Heel wat vogel- en insectensoorten lieten hier het leven; bijzondere klimaatadaptieve natuur moest hier wijken voor wensnatuur. 

De biodiversiteit van wetsnatuur ligt veelal lager dan deze van gezonde of authentieke natuur.

Ik schrijf dit vanuit de trein terwijl ik boven stadsnatuur, bestaande uit inheemse pioniersvegetatie, hoge windmolens zie prijken en realiseer me dat we vandaag doorgaans verre van met respect voor natuur te werk gaan. Windmolens zijn nu niet bepaald natuurvriendelijk, laat staan duurzaam of mooi. Het enige dat ze wel doen is (wens)energie opwekken opdat wij meer kunnen opwarmen, delven, mechanisch beheren, consumeren.

Is ruimte geven aan natuur, zonder bemoeienis, niet de enige ‘menselijke’ logica?  

Van ‘wensenergie’ terug naar ‘wensnatuur’. Voor mij was de term wensnatuur tot op dit weekend onbekend, bij toeval viel mijn oog op een tirade van een Nederlands rechts politicus waarin het woord aan bod kwam. Ondanks het feit dat ik me niet kan vinden in het algemene gedachtengoed van deze brave man moet ik grif toegeven dat de huidige benadering van natuur, het stikstofdebat dat daaraan gekoppeld is en de economische transactie naar duurzame energieproductie ook bij mij een wrange nasmaak laat. 

Bij het opzoeken van de term wensnatuur kwam ik een interessante pagina tegen die ik graag wil delen. Of hier de gedegen analyse wordt gevoerd is me niet helemaal duidelijk, maar misschien ook niet belangrijk, want toegegeven wie kent er geen praktijkvoorbeelden die wat wordt geageerd geheel of gedeeltelijk onderschrijven. 

Laat ons het debat aangaan. Wensnatuur, dat weten alle natuurvorsers, is geen zwart-wit verhaal. Hoog tijd om voor- en nadelen op een zo eerlijk mogelijke manier af te wegen en daaruit te leren. 

Een positief contact met natuur bevordert de weerstand en heeft een gunstige invloed op je gezondheid.

Dirk Avonts, Hans Keune en Roy Remmen schreven een boek vanuit de achterliggende gedachte dat steeds meer dokters natuur gaan voorschrijven aan hun patiënten. Niet allen ter preventie, nee, ook als medicijn. Ze zien natuurbeleving daarbij als een mogelijk volwaardig onderdeel van een behandeling bij diabetes, hartaandoeningen, angsten en depressie.

Het boek, ‘Natuur op doktersvoorschrift. Hoe buitenleven ons gezond houdt’, verschijnt bij LannooCampus en is beschikbaar vanaf 4 april 2023.

Goed nieuws voor ontwerpers van natuurtuinen en privénatuur. Uit een bevraging, die dateert uit de zomerperiode 2022, bij 1000 Belgen in opdracht van Matexi, blijkt dat een meerderheid  van 54% negatief aankijkt tegenover een verkleining van de privétuin in ruil voor meer buurtgroen. De Belg houdt dus graag de touwtjes in eigen handen. Zelfs een collectieve winst aan bruikbare groene ruimte kan niet overtuigen, zozeer lijkt de Belg gesteld op een private klimaattuin of zijn persoonlijk natuurparadijs. 

Lees verder

Wil je weten hoe je natuur kan inzetten binnen de zorg? Ga dan donderdag 8 december absoluut naar de studiedag ‘GROEN, UW MENTALE BOOST’ in het PXL te Hasselt. Verschillende sprekers wijzen daar op de mogelijkheden van groen met het oog op stressreductie bij het personeel binnen de (residentiële) zorgsector.

Waar ligt de klemtoon op deze studiedag? Wel, die komt vooral te liggen op de praktijk. Verder komt uiteraard ook het theoretisch aspect aan bod. En… alsof dat nog niet genoeg is krijgt elke aanwezige het boek ‘Groen, uw mentale boost’ mee naar huis!

PROGRAMMA

10.30u: Ontvangst 

11.00u: Verwelkoming en voorwoord

• Margot Cloet, gedelegeerd-bestuurder Zorgnet-Icuro

11.10u: Voorstelling van de publicatie “Groen, uw mentale boost” 

• Tamara van Reijen, Ergo- en tuintherapeut

11.30u: Praktijkvoorbeeld Sint-Franciscus Ziekenhuis: Heusden-Zolder: een hospitaaltuin voor het personeel 

• Tamara van Reijen, Ergo – en tuintherapeut 
• Kris Dexters, dienst communicatie SFZ 
• Ruben Standaert, Tuinontwerper, Centrum Duurzaam Groen 

12.30u: Lunch (soep, hoofdschotel, dessert en frisdrank)

13.30u: Lezing – De rol van groeninterventies op het vlak van stressreductie bij zorg- en verplegend personeel in ziekenhuizen 

• Agnes van den Berg, Bijzonder hoogleraar beleving en waardering natuur en landschap 

14.15u: Debat met vragenronde 

15.00u: Afsluiten doen we met koffie en Limburgse vlaai

‍

MEER INFO

INSCHRIJVEN

Als expertisebureau op het gebied van het ontwerpen en inrichten van gezonde natuur voor de menselijke gezondheid schreeuwen we het bij Natuur & Mens reeds jaren van de daken dat natuur, algemeen en meer specifiek in zorginstellingen, extra aandacht verdient.

Op EOS wetenschap verscheen recent een artikel van Ellen De Vrieze, Jan Mertens en An De Schrijver met de titel ‘Leven in het groen is gezond. Maar hoe groen zijn onze zorginstellingen?’ Hierin wordt gewezen op de positieve effecten van een groene leefomgeving op onze gezondheid en wijst men er terecht op dat desondanks de biodiversiteit onder druk blijft staan.

Link naar ‘Leven in het groen is gezond. Maar hoe groen zijn onze zorginstellingen?’

Daarnaast zetten we graag de website van Biodivers Zorggroen in de kijker. Op dit platform, gefinancierd door HOGENT, vind je handige informatie en krijg je via enkele simpele klikken op een interactief isometrisch perspectief van een zorgtuin heel wat algemene bruikbare tips.

Boost je gemoed met bloemen

In het fleurige handboek Doctor Flower vertelt auteur Sara Adriaensen je alles over de therapeutische geuren, kleuren en vormen van bloemen, gestoeld op haar psychologisch onderzoek. Zo ontdek je hoe de patronen in dahlia’s en orchideeën een effect hebben op onze concentratie, of hoe rozengeur onze stresslevels meetbaar doet dalen. En je leert om jouw bloemencreaties af te stemmen op je eigen behoeftes, van een herstellende ikebana tot een geurboeket voor een betere nachtrust.
 

• Ontspan beter, slaap beter, ervaar minder mentale vermoeidheid, fleur je humeur op… met bloemen.
• Ze de bloementherapie meteen in praktijk met de 10 DIY boeketten van florist Lise Duchateau (@sunkissed.flowers).
• Met concrete flower power tips en prachtige illustraties van Flore Deman.

‘Het kijken naar een bloem kan zelfs voor een lagere bloeddruk en een daling van de cortisollevels zorgen!

– Sara Adriaensen

Vanuit haar opleiding in de psychologie houdt Sara Adriaensen zich al meer dan twintig jaar bezig met de link tussen natuur en onze gezondheid. Als dochter van een apotheker en homeopaat avant la lettre was ze bovendien al van kleins af aan geboeid door de helende werking van planten en bloemen.

Meer info over het boek Doctor Flower

Een gesprek tussen Yuval Harari en Slavoj Zizek. Niet direct mijn persoonlijke mening of deze van Natuur & Mens, maar wel een interessante.

De benaderingen van Yuval en Slavoj zijn zeer gelijklopend. Hun relaas is leuk en hypothetisch tegelijk. Slavoj maakt grappige verwijzingen naar verleden en toekomst en probeert met tal van voorbeelden een zekere samenhang te schetsen. Yuval is zijn visionaire zelve waarbij je zoals steeds af en toe een zweem van cognitieve dissonantie ontwaart. Nu, dat beiden heren zichzelf een aantal keren tegenspreken, dat mag de pret niet bederven. Hun relaas en gedachtegang zijn op zijn zachtst gezegd aanstekelijk te noemen. Heel opvallend is hun visie op natuur. Voor zowel Slavoj als Yuval is natuur zowel de mens inclusief als elk mogelijk denkbaar proces dat zich eender waar in het universum kan voltrekken inclusief. Voor sommigen onder ons is dat misschien een brug te ver; het lijkt een tamelijk ongenuanceerde benadering. Bedenk wel dat deze aanname nog niet zo gek is. Dit mits je bereid bent natuur te bekijken door Yuval’s of Slavoj’s bril uiteraard. Een mooie filosofische denkoefening lijkt ons. We hoeven het trouwens niet eens te zijn, ook dat is natuurlijke diversiteit. Bij Natuur & Mens spreken we bijvoorbeeld over ongezonde en gezonde natuur.

Bekijk het filmpje en laat je meevoeren in de redenering die men hier naar voor schuift. Evalueer of wat je hoort je beroert. Lijkt dit zinnig, kan het filmpje je inspireren, verrijkt het je persoonlijke visie? Misschien wel? Net daarom is dit een must-see voor iedereen die respectvol met natuur – alleszins wat hij of zij verstaat onder natuur – omgaat.