Ergens las ik over de aangename en tegelijkertijd kalmerende geur van het wonderbaarlijke molecuul, het vluchtig alcohol, geosmine. Meteen was mijn aandacht getrokken. Een van de geneugten, die kenmerkend is voor buitenactiviteiten zoals tuinieren of wandelen in de natuur, is het opsnuiven van hele specifieke aroma’s. Geuren die je nergens anders tegenkomt. Ik heb het dan bijvoorbeeld over de verfrissende, zoete, prikkelende en aardse geur die je neus oppikt in een tuin, een park of het bos, na een fikse regenbui of een onweer.
De tuin, het park of het bos ruiken na regen anders; het ruikt er meer naar ‘aarde’. Vooral als de grond voor de regenbui heel droog was, is dit specifieke aroma alomtegenwoordig. Deze geur vind je niet terug na een onweer of buitje in een omgeving die bestaat uit enkel staal, glas en beton; die grond is immers dood. Het is uitsluitend een geur die bij de natuur hoort.
Wetenschappers en parfumeurs zijn al heel lang geïnteresseerd in deze typische aardse geur. Het hemelse aroma werd voor het eerst beschreven door de Fransen. Zij ontdekten voor het eerst het bestaan van een karakteristieke geur die volgt nadat er regen op de aarde valt op kleibodems. Vandaar dat ze ervan uitgingen dat de geur enkel en alleen voorkwam op kleibodems en vandaar ook dat hij werd omschreven als een soort van kleigeur. Dit bleek later echter onjuist.
In 1964 stelden twee Australische onderzoekers, Isabel Joy Bear en Richard Thomas, namelijk vast dat de geur niet exclusief was voorbehouden voor kleibodems maar dat hij terug te vinden was op eender welke gezonde grond. Bear en Thomas gaven de geur meteen zijn eigen naam: petrichor. Hierbij wordt petra, het Griekse woord voor steen, gecombineerd met ichor, wat verwijst naar het gouden bloed dat de oude Griekse goden onsterfelijk maakte.
Maakt petrichor ons echt onsterfelijk? Misschien. Er is in ieder geval een gunstige bodembacterie mee verantwoordelijk voor het aroma. Toch bestaat petrichor niet uit één component of één bestanddeel. Het is eerder een melange van allerlei stoffen afkomstig van planten met als hoofdingrediënt geosmine, een wonderbaarlijk molecuul waarover we het hieronder zullen hebben. Want waarom ruikt een bos zo lekker na een zomerse regenbui? Welke elementen liggen aan de basis van petrichor? Wel, verschillende zaken kunnen hiervoor verantwoordelijk worden gesteld. Zowel planten, bacteriën als bliksem dragen waarschijnlijk bij aan de aangename geur van frisse, schone lucht en natte aarde die we ruiken na een onweersbui.
Benieuwd naar de rol van bacteriën, droogte, bliksem en de link met kamelen ? Lees dan hier verder.