Natuur die zich tientallen tot honderden meters diep onder de grond bevindt bestaat uit traag levende ‘zombie’ bacteriën en andere vormen van leven. Zo concluderen wetenschappers aan het einde van een productieve 10-jarige samenwerking. Zij omschrijven dit leven graag als het ‘Galapagos’ van de diepte. Hierbij verwijzen ze naar de bekendste en meest indrukwekkende ontdekking van diersoorten die plaatsvond in 1835 op de Galapagoseilanden. Dr. Mitch Sogin van het Marine Biological Laboratory maakt volgende vergelijking: ‘het onderzoeken van de diepe ondergrond lijkt op het verkennen van het Amazone-regenwoud. Er is overal leven, en overal is er een ontzagwekkende overvloed aan onverwachte en ongewone organismen.’
Om ons een beter beeld te kunnen geven van de hoeveelheid aan organismen vergelijken de onderzoekers de koolstofmassa van de aanwezige bacteriën en andere levensvormen graag met de totale koolstofmassa van mensen. Hierbij komen ze, op basis van diverse boringen, uit op een geschatte massa van 245 tot 385 keer die van ons mensen. En hoewel microben, zoals bacteriën, overal volop bovengronds aanwezig zijn en zelfs deel uitmaken van mensen, planten en dieren, is het de verwachting van wetenschappers dat 70 % van alle bacteriën, die voorkomen op deze aardkluit, zich ondergronds bevinden.
Maar er is meer: het diepe leven, bestaande uit Bacteria (bacteriën), Archaea (oerbacteriën) en Eukarya (eukaryoten) die gevonden werden in de aarde, leidt tot de speculatie dat er misschien ook levende organismen in de ondergrond van andere planeten kunnen worden ontdekt. Voorlopig blijft het echter bij veronderstellingen. Wel zeker is men van het feit dat er bij ons op aarde twee soorten microben (micro-organismen), met name bacteriën en archaea, de diepe aarde domineren. Het is deze microbiële ‘donkere materie’ die ons perspectief op de boom des levens en de ontwikkeling ervan drastisch kan hertekenen.
Een belangrijke vraag die hieruit voortvloeit is in welke mate de ondergrondse microben het bovengronds leven beïnvloeden? Want net als alle bovengrondse microben maken ook deze ondergrondse microben wellicht deel uit van het netwerk, het ecosysteem, dat we als mens tot natuur doopten. Met het oog op technieken zoals fracking is het, zoals bij elke door de mens gebruikte technologie, bang afwachten hoe doorslaggevend – significant – en kwalijk de impact van ‘economisch’ menselijk handelen op termijn zal blijken.