Volgens de Braziliaanse denker Leonardo Boff verkeren we in een diepe beschavingscrisis die dreigt af te glijden naar pure barbarij. Die crisis heeft in wezen te maken met onze relatie tot de Aarde – met hoofdletter, insisteert hij – die we op verschillende manieren geweld aandoen. Alleen een zorgende, liefdevolle houding ten aanzien van alles wat leeft, kan de mensheid opnieuw toekomst geven. Alleen zo overwint het leven de dood.
De hele wereld is momenteel in de greep van het coronavirus. We hebben nood aan een sociaal pact, zegt Boff, dat hand in hand gaat met een pact met de natuur, dat de hele Aarde en heel de natuur insluit, dat de wereld op weg zet naar ‘een sociaal-ecologische democratie’.
“Ik zie deze pandemie als een reactie van de Aarde die zich wil verdedigen tegen de meest gewelddadige soort in de natuur, de mens. Het is geen oorlog van de mens tegen het virus, maar van het virus tegen de mens. De Franse filosoof Michel Serres schreef in 2008 het boek La Guerre Mondiale, waarin hij verwijst naar de oorlog die de mens tegen de aarde voert door haar op alle fronten aan te vallen. Er is geen enkele kans dat de mens die oorlog wint. De Aarde heeft ons niet nodig, wíj hebben haar nodig.”
Leonardo Boff: De belangrijkste les is dat we onmogelijk kunnen doorgaan met de manier waarop we dit Gemeenschappelijke Huis de afgelopen twee eeuwen bewoond hebben. Het virus is momenteel het neoliberalisme en het kapitalisme aan het ondergraven, systemen gebouwd op concurrentie, individualisme en een minimale staat. Ze hebben de Aarde altijd gezien als een onuitputtelijke voorraadkamer van hulpbronnen om een onbegrensde groei te voeden. Die systemen staan nu onder druk: onuitputtelijke hulpbronnen en onbegrensde groei zijn een illusie, het is een vals uitgangspunt. Vandaag stellen we vast dat we allemaal van elkaar afhankelijk zijn en aangewezen op samenwerking.
Ecologen en filosofen zoals James Lovelock, Brian Swimme, Zygmunt Bauman, Slavoj Žižek, Eric Hobsbawm en anderen waarschuwden ons al lang geleden: ofwel moeten we onze relatie met de Aarde, die er een is van pure uitbuiting, veranderen, ofwel stevenen we regelrecht af op de ondergang en delven we ons eigen graf. We moeten onze manier van productie, distributie en consumptie veranderen en een meer welwillende houding aannemen ten aanzien van de Aarde en van het leven. Anders is er gewoon geen toekomst meer voor de mens op deze planeet.
Lees het volledige artikel op www.mo.be