Wat doet eten in de natuur met onze smaak en ons eetgedrag?

Als je geniet van een bospicknick in de openlucht heb je misschien zelf al wel eens ondervonden dat je eten anders, in de zin van beter en voller, smaakt. Doordat je zintuigen op scherp staan in de natuur ervaar je de geur, de smaak, de textuur van het eten veel intenser?

Even terzijde, maar is het je al opgevallen dat alles in de natuur net daar is, op het moment dat je lichaam het het meest nodig heeft? Denk maar aan het berkensap of de brandnetels in de lente. Beide zijn er toevallig op het ogenblik dat we na de winter ons lichaam het best kunnen zuiveren. Of neem nu noten en kastanjes; die vallen niet voor niets in de herfst van de boom, de meest geschikte tijd van het jaar om energie op te slaan voor de winter. Een tip, pas je menu aan aan wat er in de natuur aanwezig is.

Terug naar ons thema. Beïnvloedt de omgeving waarin je vertoeft werkelijk jouw smaak? Zijn hier wetenschappelijke bewijzen voor? Ja, er zijn onderzoeken die aantonen dat omgevingskenmerken zoals geluid, kleur en licht een effect uitoefenen op onze smaakervaringen. Neem nu zeer luidruchtige omgevingen zoals een vliegtuigcabine. Dit type van omgeving kan de smaak van ons eten aanzienlijk veranderen. Zoet eten proeft er in studies bijvoorbeeld veel minder sterk. Slimme restauranthouders hebben dit al lang begrepen en maken van deze kennis handig gebruik bij het aanbieden van de perfecte smaakervaring aan hun klanten.

Maar we kunnen nog een stapje verder gaan dan de fysische eigenschappen van een omgeving. Zo laten studies ons zien dat stress, angst en depressieve gevoelens onze reuk en smaak eveneens beïnvloeden. Dit in de zin dat we minder ruiken en proeven als we angstig en depressief zijn. Een langdurige negatieve stemming en verhoogde angst vermindert ons vermogen om zoete en vette ingrediënten in ons voedsel te detecteren. Daardoor is er een hogere concentratie zoet en vet nodig om ons voedsel aangenaam te vinden.

Als je bijvoorbeeld, onder normale omstandigheden je kopje koffie zoet genoeg vindt met een lepeltje suiker erin, dan worden er dat onder angstige, depressieve omstandigheden mogelijks twee. Een dubbele dosis suiker om dezelfde smaakervaring van zoet te behouden. Acute stress zou het omgekeerde kunnen doen en onze smaak en reukvermogen aanscherpen. Plotse stress maakt ons gevoeliger voor glucose en zout, zo schrijft men. Al zijn er ook studies die beweren dat als je meer haast en stress hebt, je eten minder smaakt en je gedrag verandert, in die zin dat je meer gaat schransen. Verandert een omgeving die ons rustiger maakt zoals een bos dan niet alleen onze smaak maar ook ons eetgedrag? Eten we in de natuur trager en bewuster? Dit is nog niet duidelijk.

Als we de literatuur erop nalezen staat een ding wel vast: smaakpapillen zijn net als de meeste andere lichaamsdelen gevoelig voor stresshormonen. Het logische gevolg daarvan is dat stress veranderingen in de gevoeligheid voor bepaalde smaken kan teweegbrengen.

En nu terug ons bruggetje naar de natuur. Natuur vermindert stress, dus is het aannemelijk dat onze smaakpapillen anders op deze omgeving reageren. Maar zoals jullie wellicht weten zal het bos niet alleen stress verminderen, ook angst neemt af en onze stemming verbetert als we tijd doorbrengen in het bos. Allemaal zaken die effect hebben op ons eetgedrag en onze smaakpapillen, zo blijkt nu uit het onderzoek dat we net bespraken. Als we dus in een stille, kalmerende omgeving die ons positieve emoties bezorgt zoals een bos eten, dan zal dit een verschil maken in onze smaakervaring en wellicht ook in ons eetgedrag.

Dit inzicht kan interessant zijn voor onder andere mensen met obesitas. Gaan zij, wanneer zij rustiger zijn in de context van een bos, hun eten als zoeter en vetrijker ervaren dan in een drukkere context zoals een café in de stad?  Zouden zij daardoor in het bos hun kopje koffie of whatever zoet genoeg vinden met één theelepel suiker? Dit in tegenstelling tot hetzelfde kopje koffie in het café in de stad waar ze voor dezelfde smaakervaring mogelijk twee theelepels suiker nodig hebben? Wie zal het zeggen.

Het eten van voedsel in de schaduw van bomen biedt dus blijkbaar niets dan voordelen. Misschien moeten we, naar analogie met onze voorvaderen, onze maaltijd wat meer buiten in de natuur nuttigen.

Ben je overtuigd en ga je voor een lunch in de open lucht geniet dan met volle teugen van jouw maaltijd. Doe zoals de bekende mindfulness oefening met de rozijn; bekijk je eten alsof je het nog nooit eerder hebt gezien, voel en ruik eraan, eet langzaam, praat even niet of beperk het gesprek tot wat je op dat moment aan het eten zelf beleeft. Merk je een verschil in smaak en eetgedrag op met het opeten van hetzelfde voedsel binnen of in een stedelijke context? Ik ben alvast heel benieuwd naar jullie bevindingen.

Medicalxpress.com: https://medicalxpress.com/news/2015-05-noisy-environments-perception.html

Kimberly S Yan, Robin Dando. A crossmodal role for audition in taste perception. Journal of Experimental  Psychology of Human Perception and Performance 2015, 41(3):590-6.

doi: 10.1037/xhp0000044.Epub 2015 Mar 16.

Anxiety.org: https://www.anxiety.org/the-effects-of-stress-on-our-sense-of-taste

M. Rockwell Parker, Dianna Feng, Brianna Chamuris, Robert F. Margolskee. Expression and nuclear translocation of glucocorticoid receptors in type 2 taste receptor cells. Neuroscience Letters, 2014; 571: 72 DOI:10.1016/j.neulet.2014.04.047

The Guardian: https://www.theguardian.com/lifeandstyle/wordofmouth/2013/dec/03/stress-food-tastes-comfort-eating-depression-anxiety

Reichenberger J., Kuppens P., Liedlgruber M., Wilhelm F. H., Tiefengrabner M., Ginzinger S. & Blechert J. No Haste, more taste: An Ema study of the effects of stress, negative and positive emotions on eating behaviour. Biological Psychology 2018, 13: 54-62.