“Duisternis kan geen duisternis verdrijven, enkel het licht is daartoe in staat.” Martin Luther King
Het is een grijze, druilerige herfstdag. Omdat de energieprijzen de pan uitswingen staat de verwarming een flink stuk lager. De koude en somberheid kruipen in mijn lijf. Ik neem een zakdoekje uit mijn dikke wollen vest en snuif eraan. Waarom? Wel dit zielig vodje bevat een heerlijk aroma dat vermoedelijk een effect zal uitoefenen op mijn donkere gemoed.
Mijn onstilbare geurhonger – ik betrap mezelf erop dat ik de laatste tijd als een soort van verslaafde heel der dagen aan zakdoeken met eigenbereide aroma’s loopt te snuffelen – heeft te maken met mijn hernieuwde interesse voor de impact van geur op onze psyche. Het laatste boek dat ik in deze context las raadde me aan om bijvoorbeeld aan de geur van bergamot te ruiken wanneer ik overvallen zou worden door een gevoel van somberheid dat geassocieerd kan worden met lichtgebrek. Deze dag was met andere woorden het moment bij uitstek om dit advies eens uit te testen. En ja, het aroma van bergamot is inderdaad fris en opwekkend. Wanneer het mijn neus binnendringt doet het me denken aan een zuiders zonnetje.
De geur is werkelijk heerlijk en even voel ik me waarachtig wat vrolijker. Het is net op dat ogenblik dat me een idee te binnen schiet. Wat als ik nu iets zou schrijven over het therapeutisch effect van daglicht en de link tussen licht en een ‘healing evironment’?
Tegenwoordig is de term ‘healing environment’ een hot issue. Het spijtige is echter dat men vaak niet weet wat de term precies inhoudt. Daardoor wordt hij te pas en te onpas op een holle, inhoudsloze manier gebruikt. Toch is het niet mijn bedoeling om in dit artikel van naaldje tot draadje aan jullie uit te leggen wat een healing environment hoort te zijn. Wat ik wel wil meegeven is dat – het woord zegt het zelf al – een healing environment slaat op het feit dat onze omgeving, mits goed ingericht, therapeutisch en helend kan werken. Vandaar de grote interesse voor dit begrip vanuit ziekenhuizen en andere instellingen waar mensen naartoe komen om te genezen.
De idee van een omgeving als helende factor is overigens niet nieuw, men is met dit gedachtengoed reeds lang geleden vertrouwd geraakt. Denk bijvoorbeeld maar aan de iconische Britse zuster Florence Nightingale. Zij promootte in haar tijd al het belang van natuurlijk daglicht, frisse lucht, stilte of lawaaireductie en toegang tot natuur en tuinen voor het herstel van haar patiënten. En weet je wat, Nightingale sloeg de nagel op de kop, want ze had het meteen over vier onmiskenbare onderdelen of elementen waaruit een ‘healing environment’ volgens de hedendaagse literatuur zou moeten bestaan. Met andere woorden de idee van een helende omgeving is niets nieuws, het is gewoon iets dat terug is van weggeweest.
Terug naar Florence Nightingale of ‘The Lady with the Lamp’ zoals ze ook weleens werd genoemd; je ziet dat zij reeds in de 19de eeuw inzag dat licht een onmisbaar ingrediënt is van een helende of therapeutische omgeving. Wel, het is over dat inzicht van haar, met name dat licht helend kan werken, dat dit artikel zal gaan. We zullen samen bekijken waarom licht belangrijk voor ons is, welke soorten licht er bestaan en welk effect ze op ons uitoefenen, welke tips we kunnen meegeven wat betreft licht en ga zo maar door. Hopelijk kan ik jullie er zo van overtuigen dat voldoende natuurlijk daglicht een onmisbaar element zou moeten zijn van elk type van helende omgeving. Zin om meer te lezen? Klik dan op deze link