Het magazine van het werk van mijn man (een universitair ziekenhuis) is in de brievenbus gevallen. Ik haal het eruit en blader erdoor. Een foto van een hond op een van de bladzijden springt in het oog. “Beestige nieuwe stagiair” kopt het artikel. Interessant! Ik lees verder: “Het is bewezen: honden hebben een positief effect op het welzijn van patiënten met psychische problemen”. Ja, dat is waar, denk ik bij mezelf. Toen ik als 18-jarige naar de universiteit ging, koos ik aanvankelijk voor de opleiding diergeneeskunde. Als kind had ik namelijk een bijzondere band met dieren. Dieren namen zo’n belangrijke plek in mijn leven in. Het was alsof ik de paarden en honden bij ons thuis beter begreep dan de mensen om me heen en omgekeerd dat zij mij soms beter begrepen dan mijn soortgenoten.
Echter na enkele weken unief constateerde ik dat het beeld dat ik van een dierenarts had veel te romantisch was en niet overeenstemde met wat een dierenarts moet doen in de realiteit. Ik besloot mijn jaar nog te redden en onmiddellijk over te stappen naar een andere studierichting; psychologie. Dit lag me meer en ik slaagde er gelukkig in om er voor alle vakken door te zijn. Toch bleef de droom om iets met dieren of met natuur te doen aan mij knagen. Het gevoel hoe belangrijk dieren en natuur voor mij en ook voor anderen zijn, welke belangrijke impact ze op ons fysiek en mentaal welzijn hebben, is er altijd al geweest.
Hoe immens groot deze impact wel niet kon zijn ontdekte ik pas echt toen mijn zusje een eetstoornis kreeg en jarenlang op het randje van de dood leefde.
Mijn zusje, die het zo lang mentaal en fysiek erg moeilijk heeft gehad, werd voor mij het levende bewijs van het belang van natuur en zeker het belang van dieren voor ons welzijn. Vanaf de dag dat ze een hond in huis haalde ging het beter met haar. Tien jaar lang zorgde ze voor zichzelf en is ze niet meer in het ziekenhuis beland. Dat was voor ons als familie moeilijk te geloven gezien haar voorgeschiedenis.
Honden gaven de nodige structuur aan haar leven. Honden zetten haar aan om elke dag naar buiten te gaan en sociaal contact te maken. Honden zorgden ervoor dat ze iets had om te knuffelen en te aaien wat wellicht stoffen bij haar vrijmaakte zoals oxytocine. Een stof die waarschijnlijk haar angsten verminderde en haar een goed gevoel gaf. Honden waren iets om te verzorgen, om liefde te geven en liefde van te ontvangen. Wat een verschil met haar pre-honden tijdperk. Een periode waarin ze van het ene ziekenhuis naar het andere ziekenhuis ging. Hartfalen, hersenbloeding, tbc…
Nu zitten haar twee kleine hondjes naast mij. Jawel, terwijl ik dit artikel aan het schrijven ben. En ook voor mij zijn ze een remedie, een soort van “Prozacjes” (een geneesmiddel dat angsten zou verminderen en de stemming zou verbeteren). Deze “stukjes natuur” helpen dit keer niet haar, maar mij. Ik, nu ik het psychisch moeilijk heb, moeilijk met het verwerken van haar dood. Want “stukjes natuur”, dat zijn het zeker en vast. Vandaar dat de vele voordelen, die men uit onderzoek naar het effect van natuur op onze gezondheid kan afleiden, evengoed van toepassing zijn op het contact met dieren. Ik denk dan bijvoorbeeld aan het verminderen van angst, het verbeteren van onze stemming, het tegengaan van eenzaamheid, het boosten van onze immuniteit en het gezonder maken van ons microbioom. Over dat laatste valt trouwens nog wat te zeggen; contact met dieren verhoogt de kans op een gevarieerder en dus een gezonder microbioom. En het microbioom – in het bijzonder dat van de huid en de darm – is een van de sleutels tot een psychisch en fysiek gezondere mens. Vooral – zo blijkt uit onderzoek – een hond in huis, betekent een boost voor ons microbioom. De hond neemt via zijn vacht heel wat micro-organismen, waaronder een hoop goede micro-organismen of zogenaamde “old friends”, mee naar binnen. Wie nu denkt, bah wat vies zo’n harige vuile viervoeter in huis, die moet weten dat té proper zijn niet altijd voordelen biedt en in bepaalde gevallen zelfs de kans op gezondheidsproblemen zoals allergieën doet toenemen.
Om een lang verhaal kort te maken; wil je meer contact maken met natuur om je gezondheid te verbeteren, maak dan niet alleen contact met bomen, planten en bloemen, maar vergeet het contact met andere zoogdieren zeker niet. Dat een labrador stage mag doen als therapiehond op een afdeling voor angst-, dwang- en stemmingsstoornissen lijkt mij in deze context dus een ontzettend goed idee. Dergelijke initiatieven verdienen een applaus, want ik ben er zeker van dat de bruine hond die ik nu zie op de foto vele patiënten, bezoekers en personeelsleden net dat extra duwtje in de rug gaat geven.